Lin Myaing
ဗဟိုဘဏ်တွေကထုတ်တဲ့ Bank Regulations (ဘဏ်တွေလိုက်နာရမဲ့ စည်းမျဉ်း) တွေအကြောင်းကိုဖော်ပြပေးသွားပါမယ်။
Basel Accords ဖြစ်လာရခြင်းအကြောင်း
နိုင်ငံတိုင်းမှာ ဘဏ်လုပ်ငန်းလုပ်ဖို့ဆိုတာ ဗဟိုဘဏ်က လိုင်စင် လိုပါတယ်။ ဘဏ်လိုင်စင်ရတာနဲ့ ဗဟိုဘဏ်ကထုတ်တဲ့ Regulations ကို လိုက်နာရပါတယ်။ မလိုက်နာရင် ဗဟိုဘဏ်က ဒဏ်ကြေးကောက်တာကနေ နောက်ဆုံး လိုင်စင် ပြန်ရုပ်သိမ်းတဲ့ အထိအရေးယူလို့ရပါတယ်။
ဘဏ်တစ်ခု Regulations လိုက်နာလားဆိုတာ ဘဏ်မှာအလုပ်လုပ်တဲ့သူတွေရဲ့ လုပ်ရပ်နဲ့ တိုက်ရိုက်သက်ဆိုင်နေလို့ ကိုယ်လုပ်နေတဲ့ အပိုင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး Regulations တွေကို သိထားသင့်ပါတယ်။
ဥပမာ ဘဏ်အလုပ်လုပ်သူတိုင်း (အထူးသဖြင့် HR မှာလုပ်သူများ) အတွက် ဗဟိုဘဏ်က “ဝန်ထမ်းဆိုင်ရာစည်းမျဉ်း” ဆိုတာရှိပါတယ်။ သူ့အထဲမှာ ဘာတွေပါသလဲဆိုတော့ ဥပမာ
“တာဝန်ထမ်းဆောင် နေစဉ်အတွင်း ရရှိလာသည့် သတင်းအချက်များကို ထုတ်ဖော်ခြင်း သို့မဟုတ် အများသိအောင် ပြုလုပ်ခြင်း၊ မိမိကိုယ်ကျိုးအတွက် အသုံးပြုခြင်း မလုပ်ရ”
လို့ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒီအချက်ကို ချိုးဖောက်ဖို့ဆိုတာ အလွန်လွယ်ပါတယ်။
ဥပမာ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်ကလာပြီး..ဟေ့ ငါသူ့ဆီက အကြွေးတွေရစရာတွေရှိတာ ကြာနေပြီ...ပိုက်ဆံမရှိဘူးဘဲ ပြောနေတယ်...အဲဒါ သူ့အကောင့်မှာ ပိုက်ဆံရှိလားကြည့်ပေးပါလား? (ဒါမျိုးလုပ်ရင် ဝန်ထမ်းအနေနဲ့ရော ဘဏ်အနေနဲ့ရော စဉ်းမျဉ်းချိူးဖောက်ရာ ရောက်ပါတယ်)
Basel III အကြောင်း
ဗဟိုဘဏ်တွေဟာ Regulations တွေကို များလွန်းလို့ အပိုင်းလိုက်ခွဲပြီးထုတ်ပါတယ်။ ဒီစည်းမျဉ်းတွေ အတော်များများဟာ နိုင်ငံတကာဘဏ်တွေစုပြီး သတ်မှတ်ထားတဲ့ BASEL 3 နဲ့ 4 standards ကို အခြေခံပါတယ်။
Governance အပိုင်းရဲ့ အောက်မှာ ဘဏ်ရဲ့အုပ်ချုပ်မှု အပိုင်းဘယ်လိုရှိသင့်တယ် ဆိုတဲ့ စည်းမျဉ်းတွေ ပါဝင်ပါတယ်။ CEO appointment ဘယ်လိုလုပ်ရမယ်တို့၊ Board နဲ့ ဘဏ်ရဲ့ Director တွေလိုက်နာရမဲ့ စည်းကမ်းတွေပါဝင်ပါတယ်။
Prudential and Supervisory Requirements
ဒီအပိုင်းမှာတော့ ဘဏ်ရဲ့ ငွေရေးကြေးရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ Capital Adequacy Ratio ဘယ်လောက်ချန်ထားရမယ်တို့၊ အများပိုင် ဘဏ်တွေဆို Financial Statements တွေ ဘယ်လိုထုတ်ပြန်ရမယ်တို့ပါဝင်ပါတယ်။
Risk Management ဟာ ဘဏ်ရဲ့ အမြတ်အရှုံးအဓိက သက်ရောက်လို့ ဒီအပိုင်းမှာတော့ Credit Risk၊ Liquidity Risk၊ Market Risk၊ Operational Risk နဲ့ Technology Risk တွေဘယ်လို manage ထိန်းသိမ်း ရမယ်ဆိုတာတွေပါဝင်ပါတယ်။
AML/CFT Process အကြောင်း
AML ဆိုတဲ့ ငွေကြေးခဝါချမှု နဲ့ CFT ဆိုတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုကို ငွေကြေးထောက်ပံ့မှု ဟာ ဘဏ်တိုင်းကြုံရတဲ့ ပြဿနာဖြစ်လို့ ဗဟိုဘဏ်က AML နဲ့ CFT ကို သေချာစစ်ဆေးဖို့ စည်းကျပ်ပါတယ်။
Treasury အောက်မှာတော့ နိုင်ငံခြားသုံးငွေ စီမံခန့်ခွဲမှုစည်းမျဉ်းတို့၊ Clearing and Settlement လို့ခေါ်တဲ့ ငွေပေးချေရာမှာ လိုက်နာရမဲ့ စည်းမျဉ်းတို့၊ Bonds နဲ့ Assets Securities စတဲ့ ရင်းနှီးမြုတ်နှံဖို့ ရောင်းတဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ စည်းမျဉ်းတွေပါဝင်ပါတယ်။
Consumer Financing အကြောင်း
ဒီအပိုင်းမှာတော့ အိမ်ချေးငွေ၊ ကားချေးငွေ၊ Credit Card (အကြွေးဝယ်ကဒ်) စတဲ့ ချေးငွေ၊ overdraft တွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အများဆုံးအတိုး ဘယ်လောက် သတ်မှတ်သင့်တယ်၊ loan tenors ဘယ်လောက်ထက်မပိုရဘူးစတဲ့ စည်းမျဉ်းတွေပါဝင်ပါတယ်။
စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအမျိုးမျိုးကိုယှဉ်ကြည့်ရင် ဘဏ်လုပ်ငန်းဟာ အစိုးရတွေရဲ့ ဒုတိယစည်းကျပ် အခံရဆုံး လုပ်ငန်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဗဟိုဘဏ်တွေဟာ ဒီလို စည်းမျဉ်းမျိုးစုံထုတ်ပြီး ဘာလို့ စည်းကျပ်ရသလိုဆိုရင် ငွေကြေးဟာ လူတွေရဲ့ အသက်ရှင်ရပ်တည်ဖို့ အရေးအကြီးဆုံး ပစ္စည်းတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကို ယုံကြည်ပြီးငွေအပ်ထားခံရတဲ့ ဘဏ်တွေဟာ Customers ရဲ့ငွေကိုသေချာစောင့်ကြပ်ဖို့၊ ယုံကြည်မှုကို အမြဲထိန်းသိမ်းဖို့ ဗဟိုဘဏ်က လိုင်စင်ထုတ်ပေးပြီး အာမခံထားလို့ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဗဟိုဘဏ် ရဲ့တာဝန်ဟာ regulations ထုတ်တာနဲ့တင်မပြီးဘဲ အဲဒီ regulations တွေကို ဘဏ်တွေလိုက်နာလားဆိုတာ စစ်ဆေးပြီး အရေးယူတဲ့ enforcement ဆိုတာလိုပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ ဗဟိုဘဏ်အနေနဲ့ ဒီအပိုင်းကို ပိုမိုလုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။
#လင်းမြိုင်
Keep Reading