Honey cho
ဆေးဝါးအကြောင်းသိကောင်းစရာအဖြာဖြာ
ဆေးဝါးဆိုတာ . . .
--------------
ဆေးဝါးဆိုတာ ကျွန်မတို့တတွေ ခံစားနေရတဲ့ ရောဂါဝေဒနာတွေ သက်သာဖို့၊ ပျောက်ကင်းဖို့နဲ့ ရောဂါဝေဒနာတွေ ဖြစ်မလာအောင် ကာကွယ်ဖို့အတွက် ကျန်းမာသက်ရှည်စေဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး အသုံးပြုရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးဝါးတွေက ဦးနှောက်နဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အလုပ်လုပ်ပုံအပေါ် အနည်းနဲ့အများဆိုသလို ပြောင်းလဲစေပါတယ်။
ဆေးဝါးတွေကို ဘယ်လိုဖော်စပ်ထားသလဲ
----------------------------
အပင်တွေ၊ ပြုပြင်ထားတဲ့ အပင်ထွက်ပစ္စည်းတွေ၊ တိရစ္ဆာန်ထွက်ပစ္စည်းတွေ စတဲ့ မတူညီတဲ့ အရင်းအမြစ်အမျိုးမျိုးကနေ ဆေးဝါးတွေ ဖြစ်ပေါ်လာပါတယ်။
ဆေးဝါးအမျိုးအစား (၅) မျိုး
------------------------
(၁) သောက်ဆေး -ဆေးပြား၊ ဆေးတောင့်၊ ဆေးရည်၊ ဆေးမှုန့်၊ လျှာအောက်ငုံရတဲ့ ဆေး၊ ရေဆူဆေးပြား စသဖြင့် ရှိပါတယ်။
(၂) ထိုးဆေး (IM-Intramuscular, IV-Intravenous, SC-subcutaneous, ID-intradermal)
(၃) ရှူဆေး (Inhalers, Nebulizer)
(၄) အရေပြားကပ် (Patch)
(၅) လိမ်းဆေး (Cream, Ointment, spray)ဆိုပြီး ရှိပါတယ်။
ဆေးဝါးတွေကို ဘယ်လိုခွဲခြားထားသလဲ
----------------------------
(၁) မိမိဘာသာ ဝယ်ယူသောက်သုံးနိုင်တဲ့ ဆေး (OTC drugs)
ယေဘုယျအားဖြင့် လိုအပ်တဲ့ ဆေးပမာဏ ဒါမှမဟုတ် လိုအပ်တဲ့ ဆေးပမာဏထက် နည်းနည်းပိုသုံးစွဲမိရင်တောင် အန္တရာယ်ကင်းနိုင်တဲ့ဆေးအမျိုးအစားတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
ဥပမာ- ပါရာစီတမော၊ အက်စပရင်ဆေးပြား၊ ဝမ်းနုတ်ဆေး၊ ဓာတ်ဆား၊ ဓာတ်မတည့်မှုသက်သာစေတဲ့ ဆေးများ စသဖြင့်။
(၂) ဆရာဝန်ဆေးညွှန်းနဲ့မှ ဝယ်ယူနိုင်တဲ့ ဆေး (POM drugs)
ဆေးကို စနစ်တကျ မသောက်ရင် ဆေးယဉ်ပါးမှုဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ဆေးတွေ၊ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများတဲ့ ဆေးတွေ၊ စိတ်ကို ပြောင်းလဲစေပြီး စွဲလမ်းမှုဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ဆေးအမျိုးအစားတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
ဥပမာ-ပဋိဇီဝပိုးသတ်ဆေး၊ ကင်ဆာကုသဆေး၊ စတီးရွိုက်ပါတဲ့ ဆေး၊ မော်ဖင်းလို ထိန်းချုပ်ဆေး၊ စိတ်ကျန်းမာရေး ကုသဆေး စသဖြင့်။
ဆေးတွေကို ဘယ်လောက်ကြာကြာ သုံးစွဲရမလဲ
----------------------------
အလွယ်ပြောရရင်တော့ ကိုယ် ခံစားရတဲ့ရောဂါဝေဒနာပေါ်မူတည်ပြီး ဆေးတွေကို ကာလအပိုင်းအခြား သတ်မှတ်မှီဝဲရတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဥပမာ- အအေးမိဖျားနာဆိုရင် အနည်းဆုံး ၁-၂ ရက်၊ တုပ်ကွေးဖြစ်ရင် အနည်းဆုံး ၃ ရက် ဆေးသောက်ရပါတယ်။
ပဋိဇီဝပိုးသတ်ဆေးတွေဆိုရင် အများအားဖြင့် ၇-၁၄ ရက်အထိ ဆေးပတ်လည်အောင် သောက်ရပါတယ်။
ဆီးချိုရောဂါ၊ သွေးတိုးရောဂါ စတဲ့ နာတာရှည်ရောဂါတွေဆိုရင် ဆေးတွေကို တစ်သက်လုံး သောက်ရပါတယ်။
ဆေးတွေသောက်ရင် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးရမှာလား
----------------------------
ဆေးတွေ သောက်ရင် လိုအပ်တဲ့ ကောင်းကျိုးတွေ ရရှိသလို တပြိုင်နက်တည်းမှာပဲ မလိုချင်တဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေလည်း အနည်းနဲ့အများဆိုသလို ရရှိခံစားရတတ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကိုယ်ခံစားနေရတဲ့ ဝေဒနာသက်သာစေမယ့် ကောင်းကျိုးက များရင် သောက်ရတာပါပဲ။
Credit to
Keep Reading