ဆရာမောင်ထွန်းသူရဲ့ စာရေးသူ နှင့် စာရေးခြင်း

Fact: ဒီစာအုပ်ကို 2017 မှာ ဒုကြိမ်ထုတ်ဝေခဲ့တာပါ။ စာအုပ်ဆိုဒ်က (8" × 5") ရှိပြီး စာမျက်နှာစုစုပေါင်း (၇၄) မျက်နှာ ပါရှိပါတယ်။ အချိန်ရသူတွေ ဒါမှမဟုတ် အာရုံစူးစိုက်မှုအပြည့်နဲ့ ဖတ်မယ့်သူတွေအတွက် ၁ ရက်၊ ၂ ရက် အတွင်း ဖတ်လို့ပြီးနိုင်ပေမယ့် စမ်းကြယ်အနေနဲ့ ဒီစာအုပ်ကို ဖတ်ရာမှာ စာမသွားတာကြောင့် (၄) ရက်လောက် ကြာသွားခဲ့ပါတယ်။ ကဲ...ဒါဆိုရင် Review လေး ကြည့်လိုက်ကြရအောင်။

ဒီစာအုပ်လေးမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံက နာမည်ကြီး စာရေးဆရာ (၇) ဦးတို့ရဲ့ စာပေရေးသားခြင်းဆိုင်ရာ အတွေးအ‌မြင်‌တွေကို သူတို့ရဲ့ စာပေအင်တာဗျူးတွေကနေတစ်ဆင့် ဖော်ပြပေးထားပါတယ်။ စာရေးဆရာတွေကတော့ Ernest Hemingway, James Thurber, Katherine Anne Porter, Doris Lessing, Ralph Ellison, Eudora Welty နဲ့ Ha Jin တို့ဖြစ်ကြပြီး သူတို့တွေထဲကမှ Ernest Hemingway, James Thurber နဲ့ Katherine Porter တို့က ကမ္ဘာသိစာရေးဆရာတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။

ဒီစာအုပ်ရဲ့ ထူးခြားချက်က အမေရိကန် စာရေးဆရာ
(၆) ဦးရဲ့ စာပေအင်တာဗျူးတွေကို The Nortan Anthology of short fiction စာအုပ်က ရရှိတာဖြစ်ပေမယ့် တရုတ်စာရေးဆရာ ဟာဂျင်ရဲ့ စာပေရေးရာ အတွေးအမြင်တွေကိုတော့ ဟာဂျင်ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ စာအုပ်တွေကို အ‌ခြေခံပြီး ဆောင်းပါးပုံစံ ပြန်ရေး သားထားတာပါ။

Ernest Hemingway ရဲ့ အမေးအ‌ဖြေမစခင် သူ့ရဲ့အတွေးအမြင်ကို ဒီလိုဖွင့်လှစ်ထားပါတယ်။

"စာရေးဆရာတစ်‌ယောက်ဟာ ကြည့်ရှုရှာဖွေလေ့လာခြင်း (Research လုပ်ခြင်း) ကို ရပ်လိုက်ရင် သူ့ဘဝဟာ သွားပြီပေါ့။ ဒါပေမယ့် သူ့အနေနဲ့ လေ့လာတဲ့အခါမှာ အသိရှိပြီး လေ့လာတာမျိုးတော့ မဖြစ်စေသင့်ဘူး။ ကိုယ်လေ့လာနေတဲ့အရာ ဘယ်လိုအသုံးဝင်မလဲဆိုတဲ့ အတွေးနဲ့ လေ့လာနေတာမျိုးလည်း မဖြစ်‌စေသင့်ဘူး။"

ဒီအတွေးအမြင်ကို ပြောခဲ့သူက မြန်မာစာဖတ်ပရိသတ် အများအပြားသိကြတဲ့ အားနက်စ်ဟဲမင်းဝေးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဟဲမင်းဝေးနဲ့ နောက်ဆုံးအမေးအဖြေနေရာရယ်၊ စာအုပ်တစ်နေရာက ပြန်ဆိုချက်တစ်ခုနှစ်ခုရယ်ကတော့ ဘာသာပြန်နည်းနည်းထောက်နေတာကို သတိထားမိပါတယ်။ ပါဝင်တဲ့ အဂ်လိပ်စကားလုံးတွေကို မြန်မာ ဘာသာ ပြန်ဆိုရာမှာ တောင့်တောင့်ကြီး ဖြစ်နေသလို ခံစားရတာပါ။ အဲဒီနားလေးတွေကလွဲရင် ဆရာပြန်ဆိုထားတာ တစ်အုပ်လုံး ချောမွေ့‌သေသပ်တယ်လို့ သုံးသပ်မိပါတယ်။

ဟဲမင်းဝေးက သူလုပ်နေကျအရာတစ်ခုကို ပြောပြခဲ့ပါတယ်။ သူက ဝတ္ထုနာမည်တွေကို အရင်စဉ်းစားလေ့မရှိဘူး။ ဝတ္ထုရေးပြီးမှ ဝတ္ထုစာအုပ်နာမည်ကို စိတ်တိုင်းကျရွေးချယ်တယ်။ နောက်ပြီး ကိုယ်ပိုင်အတွေ့အကြုံရယ်၊ တီထွင်စိတ်ကူးယဉ်ပြီး ရေးသားတာရယ် နှစ်ခုလုံးကို ပေါင်းစပ်ရေးသားလိုက်တဲ့အခါ ပိုပြီးစစ်မှန်တဲ့ အရာဖြစ်သွားတယ်လို့ လက်ခံထားတယ်။ ဒီအချက်က ကိုယ်တိုင်စာစရေးမယ့် သူတွေအတွက် သိထားတာ အကျိုးအများကြီး ရစေပါတယ်။

နောက်တစ်ဦးကတော့ James Thurber ပါ။ သူကျတော့တမျိုး။ သူရေးတဲ့စာတွေကို အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ပြန်ရေးသားပြီးမှ၊ ပြန်တည်းဖြတ်ပြီးမှ အကောင်းဆုံးပုံစံကို ရလာတယ်လို့ ခံယူထားသူပါ။ နမူနာအားဖြင့်ပြောရရင် ဂျိမ်းစ်အနေနဲ့ စာမူတစ်ခုကို ရေးတဲ့အခါ နာရီပေါင်း ၂၀၀၀ ကုန်သွားခဲ့ပေမယ့် ရလာတဲ့ စာလုံးအရေအတွက်က ၂၀၀၀၀ ထက်မပိုဘူးလို့ ပြန်ဖြေသွားတာ တွေ့ရတယ်။ ဂျိမ်းစ်ရဲ့ရေးပုံကတော့ အကြိမ်ရေများများ ပြန်ရေးလေလေ တနည်း ပြန်တည်းဖြတ်လေလေ လက်ရာက ပိုကောင်းလာစေတဲ့နည်းလို့ ဆိုရမှာပါ။

စာရေးဆရာမ Katherine Anne Porter ကတော့ ဝတ္ထုရေးတဲ့အခါ ဇာတ်လမ်းအဆုံးကို အရင်စရေးလေ့ရှိတယ်။ ဆရာမက သူရေးမယ့် အကြောင်းအရာရဲ့ ပန်းတိုင်ကို ကြိုမြင်ထားချင်သူပါ။ ပတ်ဝန်းကျင်က အဖြစ်အပျက်တွေကို လေ့လာပြီးတော့လည်း ပြန်ရေးလေ့ရှိသလို စာရေးဟန်ဆိုတာကိုလည်း သိပ်အ‌လေးမထားတတ်ပြန်ပါဘူး။

စာရေးဟန်ဆိုတာ ကိုယ်ပြုစုပျိုးထောင်နိုင်မယ်ဆိုရင် ရနိုင်တဲ့အရာမျိုးလို့ ခံယူထားတယ်။ သူမအနေနဲ့ ဟန်ကိုအရင်လုပ်မယူဘဲ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုတိုးတက်အောင် ကြိုးစားနေရင်းကနေ ဟန်တစ်ခုရလာတာမျိုးကမှ
စစ်မှန်တယ်လို့ ယူဆထားသူပါ။ ဒါကတကယ့်ကို ဉာဏ်အလင်းပွင့်စေပြီး စာရေးမယ့်သူတွေ အမြင်ပိုကျယ်စေမယ့် အချက်လေးပါ။

Doris Lessing ကတော့ စာရေးခြင်းနဲ့ သက်မွေးကျောင်းပြုမယ့်သူတွေ ဒါမှမဟုတ် စာရေးဆရာဖြစ်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့သူတွေအတွက် စိတ်ထားတတ်အောင် ဒီလိုအကြံပေးထားပါတယ်။ လူငယ်စာရေးဆရာတွေအနေနဲ့ အကောင်းဆုံး၊ အတော်ဆုံးလူ ဖြစ်မလာမှာကို တွေး
မကြောက်ကြဖို့ရယ်၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို အောက်ခြေမလွတ်သွားဖို့အောင် မျှတတဲ့စိတ်လေးထားတတ်ဖို့ အကြံပေးထားပါတယ်။

Ralph Ellison ကတော့ လူမည်းစာရေးဆရာတစ်ဦးဖြစ်တာကြောင့် သူ့ရဲ့ အမေးအဖြေကဏ္ဍမှာ လူမည်းတွေရဲ့ ခံစားချက်၊ လူမည်းစာရေးဆရာတွေမှာ ကိန်းဝပ်နေတဲ့ ဒေသစွဲ၊ ပုဂ္ဂိုလ်စွဲတွေအကြောင်း ပြောပြပေးထားသလို နီဂရိုးစာရေးဆရာတွေ စာရေးရမှာ ဘာကြောင့်လက်တွန့်နေရသလဲဆိုတဲ့ အချက်ကိုလည်း ပေါ်လွင်အောင် ဖော်ပြပေးသွားပါတယ်။

ဒီစာအုပ်မှာ ချီးကျူးရမယ့် နောက်တစ်ချက်က စာရေး ဆရာ (၇) ဦးကို စီစဉ်ထားတဲ့ ပုံစံပါ။ အသေးစိတ်ထပ်ရှင်းပြရရင် ဒီစာရေးဆရာတွေရဲ့ အင်တာဗျူးအစပိုင်း‌ တွေမလာခင် သက်ဆိုင်ရာ စာရေးဆရာရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အတွေးအမြင်တွေကို အရင်ဖတ်ရမှာပါ။ အဲဒီအတွေးအမြင်တွေက စာရေး ဆရာတစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး အကူး
အပြောင်း‌တွေမှာ ချိတ်ဆက်မှုရှိနေသလို ဖတ်နေရသူတွေရဲ့ အတွေးအမြင် ပိုပိုကျယ်လာအောင် ချဲ့ထွင်ပေးနိုင်တယ်လို့ ခံစားရစေတာမို့ တကယ့်ကို အစီအစဉ်ကျသေသပ်လှပါတယ်။

အချုပ်ဆိုရရင်တော့ ဒီစာအုပ်လေးက စာ‌ရေးဝါသနာပါသူ‌တွေအတွက်သာမကဘဲ စာဖတ်ဝါသနာပါတဲ့ သူတွေအတွက် ဖတ်ကြည့်ဖို့ တကယ့်ကို သင့်တော်တဲ့ စာအုပ်လေးဖြစ်တယ်လို့ စမ်းကြယ်က ညွှန်းဆိုပေးလိုက်ပါတယ်။ မဂ်လာ‌နေ့လေး ဖြစ်ကြပါစေ။

#Bookreview
#ဆရာမောင်ထွန်းသူ
#စာရေးသူနှင့်စာရေးခြင်း
#စမ်းကြယ်