ဘာသာပြန်ခြင်း အနုပညာ

? ဒီဆောင်းပါးလေးကတော့ SarPhat Teamကနေ ဆရာချမ်းမြေ့ဝင်းနဲ့ တွေ့ဆုံခွင့်ရအောင် ပြုလုပ်ပေးတုန်းက ဆရာချမ်း‌မြေ့ဝင်းရဲ့ ဟောပြောပို့ချချက်လေးတွေထဲကမှ မြ သဘောကျပြီး ဘာသာပြန်ဖို့အတွက် အရေးကြီးတဲ့ အချက်လေးတွေ မှတ်ထားတာကို ဆွေးနွေးပွဲလေး မတက်လိုက်ရတဲ့ စာဖတ်သူလေးတွေအတွက် ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်အဖြစ် ရေးသားတင်ဆက်ပေးသွားမှာပါရှင်။

? "ဘာသာပြန်ခြင်း အနုပညာမှာ ပင်ကိုယ်ရေးနိုင်မှသာ ဘာသာပြန်နိုင်မယ်။" ဆိုလိုတာက ဘာသာပြန်မယ့်သူတစ်ယောက်က မိမိကိုယ်တိုင်ကလည်း ကိုယ်တိုင်စာရေးသူတစ်ယောက် ဖြစ်ရမယ်။ Creditတွေနဲ့ တင်နေတဲ့သူတစ်ယောက်က ဘာသာပြန်နိုင်ဖို့ ခက်ခဲပါတယ်။ ကိုယ့်ကလောင်အမည်၊ ကိုယ်တိုင်ရေးထားတဲ့ စာလေးတွေရှိမှသာလျှင် ဘာသာပြန်နိုင်မှာပါရှင်။

? ဘာသာပြန်တဲ့နေရာမှာ အခြေခံကျတဲ့ အချက်(၃)ချက် ရှိပါတယ်။ အဲ့တာတွေကတော့
(1) Free (ဆီလျော်၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ်)
(2) Semantic (အလယ်အလတ်၊ မတိကျ)
(3) Litreal (တိုက်ရိုက်၊ တိတိကျကျ)

(1) ဆရာချမ်းမြေ့ဝင်းကိုယ်တိုင်ကတော့ Free (ဆီလျော်၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ်) ဘာသာပြန်ခြင်းကို အများဆုံး အသုံးပြုဖြစ်ပါသတဲ့ရှင်။

(2) Semantic (အလယ်အလတ်၊ မတိကျ) ဘာသာပြန်ခြင်းကို ရှေးတုန်းက စာရေးဆရာကြီးတွေရဲ့ အရေးအသားတွေမှာ အများဆုံး တွေ့နိုင်ပါသတဲ့ရှင်။

(3) Litreal (တိုက်ရိုက်၊ တိတိကျကျ) ဘာသာပြန်တဲ့နေရညမှာကတော့ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ၊ သိပ္ပံပညာရပ်ဆိုင်ရာ၊ ဆေးပညာပိုင်းဆိုင်ရာတွေမှာ အသုံးပြုရပါသတဲ့ရှင်။

? တကယ်တော့ ကိုယ်က စတင်ပြီး ဘာသာပြန်တော့မယ်ဆိုရင် ဒီအချက်(၃)ချက်စလုံးကို သုံးကို သုံးရပါလိမ့်မယ်။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုရင် ခုနှစ်၊ လ၊ ရက် အချိန်တွေဆိုရင် တိတိကျကျ ဘာသာပြန်ရသလို တစ်ချို့အကြောင်းအရာတွေကျတော့ စာဖတ်သူလေးတို့ နားလည်လွယ်မယ့် အရေးအသားမျိုးနဲ့ ဘာသာပြန်ရပါတယ်ရှင်။

ဥပမာ - Englishစာလုံးတွေနဲ့ ဖော်ပြပေးရမယ်ဆိုရင် "Who, What, Why, When, Whereဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းတွေမှာ ဘာသာပြန်သူဘက်ကနေ မိမိစိတ်ထင်သလို ပြောင်းပစ်လိုက်လို့ မရပါဘူး။ How ဆိုရင်တော့ မသိမသာလေး ပြောင်းပြီး ဘာသာပြန်လို့ ရ‌ပါသေးတယ်" လို့ ဆရာက မှာကြားခဲ့ပါတယ်ရှင်။

? မိမိက စတင်ပြီး ဘာသာပြန်တော့မယ်ဆိုရင် အရင်ဦးဆုံး လုပ်ရမှာက...
(1) Analysis (နားလည်အောင် ဖတ်ရမယ်။)
(2) Transfer (နားလည်တဲ့ ဘာသာစကားနဲ့ အဓိပ္ပာယ်ကောက်ရမယ်။)
(3) Restructuring (ဖတ်ထားသမျှ အကုန်လုံးကို ခေါင်းထဲမှာ မြန်မာလို ပြန်စီပေးရပါမယ်။)

ဆရာချမ်းမြေ့ဝင်းရဲ့ ဘာသာပြန်တဲ့ ပုံစံလေးကတော့ ဆရာက အကုန်လုံးဖတ်ပြီးမှ ဘာသာပြန်တာ မဟုတ်ပါဘူးတဲ့ရှင်။
ပြန်ရင်းနဲ့ ဖတ်တယ်။
ဖတ်ရင်းနဲ့ ပြန်ပါတယ်တဲ့ရှင်။

ဆရာက ဘာသာပြန်တဲ့အခါ ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ အကုန်လုံးဖတ်ပြီးမှ ဘာသာပြန်တာ အကောင်းဆုံးပါ လို့လည်း အကြံပြုထားပါသေးတယ်ရှင်။

? ပြီးတော့ မြတို့က မြန်မာလူမျိုးတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက် မိခင်ဘာသာစကားမဟုတ်တဲ့ တခြားဘာသာစကားကို ဖတ်မယ်၊ မှတ်မယ်၊ လေ့လာမယ်ဆိုရင် Dictionaryကတော့ လူတိုင်း ကြည့်ရစမြဲပါပဲရှင်။

အဲဒီတော့ "Dictionaryကရော ဘယ်လိုကြည့်တာလဲ။" ဆိုပြီး ဆရာ့ကို
- စာအုပ်ဖတ်ပြီးမှ Dictionaryကြည့်တာလား။
- Dictionaryကြည့်နေရင်းနဲ့ စာအုပ်ဖတ်တာလား။ ဆိုပြီး မေးကြည့်လိုက်တဲ့အခါမှာ ဆရာက "English Movieတွေ ကြည့်နေရင်းဆိုရင်တော့ Dictionaryမကြည့်ပါဘူး။ ဘာသာပြန်ရင်တော့ တစ်ခါတစ်လေမှာ Dictionaryကြည့်ရပါတယ်" လို့ ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်ရှင်။

? နောက်တစ်ဆင့်ကတော့......

Content VS Form
(အကြောင်းအရာ) VS (ဖွဲ့စည်းပုံ)

Contentပိုင်းမှာ "ရွှေအကြောင်းရေးမလား? ဒေါ်လာဈေးအကြောင်း ရေးမလား?" စသဖြင့်ပေါ့။

Formပိုင်းမှာ "စီးပွားရေးအကြောင်းရေးမလား? စိတ်ဓာတ်ခွန်အား‌ဖြစ်စေမယ့်စာတွေအကြောင်းရေးမလား?" ဆိုပြီး စဉ်းစားရတော့ပါမယ်။

အဲ့ဒီအခါမှာ Contentပိုင်းကိုပဲ ဦးစားပေးလို့ မရသလို၊ Fromမှာပဲ အားသာအောင် ရေးလိုက်လို့လည်း မဖြစ်သေးပါဘူးရှင်။ Contentရော Formရောကို Balance ⚖️ ချိန်ခွင်လို ညီမျှအောင် ရေး‌သားပေးရပါမယ်။ အဲ့လိုရေးသားမှ ရေးသာမှုကလည်း ကောင်း၊ စာသားကလည်း အနှစ်သာရရှိ၊ ဖတ်ရှုသူရင်ထဲမှာလည်း ရသတစ်မျိုးမျိုး ခံစားနိုင်ရင် ဆုရနိုင်ပါတယ်ရှင်။

? ဘာသာပြန်တဲ့အခါမှာ သူ့ Goals(ရည်ရွယ်ချက်)တွေနဲ့အညီ ပြန်နိုင်ဖို့လည်း အရေးကြီးပါတယ်။ ဘယ်လို Goalsတွေလဲဆိုတော့....
(1) Accuracy
(2) Readability
(3) Naturalness
(4) Comprehension
(5) Consistency ဆိုတဲ့ အချက်(၅)ကို လိုက်နာရပါမယ်ရှင်။

အဲ့တာတွေကတော့
(၁) ကိုယ်ဘာသာပြန်မယ့် စာအုပ်ကပေးတဲ့ ခံစားချက်ကို စာဖတ်သူလေးက နားလည်နေမှ ရပါမယ်။ အဲ့လို နားလည်မှသာချှင် မူရင်းစာကိုမီအောင် ဘာသာပြန်နိုင်ပါလိမ့်မယ်ရှင်။
(၂) စာဟန်နဲ့ ပြောဟန်ကို ညီမျှအောင် ရေးရပါမယ်။
(၃) စာထောက်မနေအောင်လည်း အသံနေအသံထားကအစ ဂရုတစိုက် ရေးသားနိုင်ရပါမယ်။
(၄) Grammarလို့ခေါ်တဲ့ မြန်မာသဒ္ဒါအသုံးအနှုန်း မှန်ကန်စွာ ရေးသားန်ုင်ရပါမယ်။
(၅) နောက်ဆုံးမှာတော့ သူ့ရဲ့အနှစ်သာရကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း တင်ပြနိုင်ရပါမယ်ရှင်။

? ဘာသာပြန်တဲ့နေရာမှာ လိုက်နာရမယ့်အချက်ရှိသလို ရှောင်ကြဉ်ရမယ့်အချက်ဆိုတာလည်း ရှိပါသေးတယ်ရှင်။ ရှောင်ကြဉ်သင့်တဲ့ အချက်လေးတွေကတော့.....
(၁) "အဖေ"ကနေ "ဒယ်ဒီ" ဖြစ်လို့ မရပါဘူး။
(၂) "သည်"ကနေ "တယ်" ဖြစ်လို့ မရပါဘူး။
(၃) "သူမ၊ သွားခဲ့၊ ထိုနေရာ၊ ဤနေရာ" ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းတွေ လျှော့ရေးပါ။

မှတ်ချက် ။         ။ "အရမ်း" ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို မလိုအပ်ရင် မသုံးပါနဲ့။ "အရမ်း"ဆိုတာက မကောင်းတဲ့ဘက်ကို ရောက်သွားတတ်လို့ပါတဲ့ရှင်။

? ကဲ..... အပေါ်ကစာလေးတွေကတော့ ဆရာက Power Pointနှင့်တကွ အသေအချာလေး ရှင်းပြပေးခဲ့တာလေးတွေ ဖြစ်ပါတယ်ရှင်။ ယခု ဆက်လက်ပြီးတော့ ဆရာ့ရဲ့ ဟောပြောပွဲလေးတွေကို တက်ရောက်နားဆင်ပြီး သိလို၊ မေးလိုရာ မေးခွန်းလေးတွေနဲ့ ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ကြတဲ့ မေးခွန်းလေးတွေကို ပြန်လည်ရေးသား မျှဝေပေးသွားပါမယ်ရှင်။

? ဒါကတော့ မြတို့ မြန်မာလူမျိုးတွေရဲ့ ရှေးကတည်းက ပြုလုပ်လာခဲ့ကြတဲ့ "မြန်မာမှုပြုခြင်း" ပေါ့နော်။

အဲ့တာဆိုတော့ "မြန်မာမှုပြု"တာနဲ့ "ဘာသာပြန်"တာ ဘာကွာသလဲဆိုရင်...

မြန်မာမှုပြုတာက ဘာသာပြန်တာထက် အများကြီး ပိုခက်ပါတယ်။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုရင် "မြန်မာမှုပြုတယ်" ဆိုတာက မြန်မာတွေ အကုန် အစားထိုးပစ်လိုက်တာပါ။ အလွယ်ပြောရရင် အကုန်လုံးမှာ မြန်မာတွေပြောင်းလဲပြီး ပြန်လည်ဖန်တီးရေးသားတာပေါ့ရှင်။ ဒီအရေးအသားကို (မှီငြမ်းရေးသားခြင်း) အမျိုးအစားထဲ ထည့်နိုင်ပြီးတော့ Free (ဆီလျော်၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ်)ရေးသားခြင်းမျိုး ဖြစ်ပါတယ်ရှင်။

? မြတို့ရဲ့ စာရေးသူတွေက စာအုပ်ထုတ်ဖို့ကို မထုတ်ရသေးရင်တောင်မှ (စာမူ)ကတော့ ရှိကို ရှိထားရပါမယ်။ စာအုပ်ဆိုတာကလည်း စာဖတ်သူရှိမှ စာအုပ်ဖြစ်လာတာပါ။ နောက်ပြီး စာရေးဆရာ/မတွေက ဝါသနာကို အရင်းခံပြီး ရေးသားကြတာ မှန်ပေမယ့် ဝါသနာအရဆိုရင် ကြာကြာမခံနိုင်ပါဘူးတဲ့ရှင်။

စာရေးဆရာ/မတွေအဖို့ စာရေးသက် ကြာကြာခံနိုင်ဖို့ဆိုရင် လှုံ့ဆော်ပေးနေတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ဝင်ငွေရှိပါမယ်တဲ့ရှင်။

"လှုံ့ဆော်ပေးနေတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်" ဆိုတာ သူငယ်ချင်း၊ မိတ်တွေ၊ မိသားစု အသိုင်းအဝိုင်းကနေ စာရေးတာကို အားပေးအားမြှောက် ပြုပေးရမယ်။ စာဖတ်သူလေးတွေက စာရေးသူလေးတွေကို Feedbackလေးတွေ ပေးမယ်ဆိုရင် ကြာရှည်ခံနိုင်ပါသတဲ့ရှင်။

နောက်တစ်ခုက "ဝင်ငွေ" ပါ။ မြတို့က စာရေးဆရာဘဝနဲ့ပဲ တစ်ဘဝလုံးကို နေသွားမယ်ဆိုရင်တောင်မှ တစ်နေ့စာတစ်နေ့ စားသောက်ဖို့အတွက် စားဝတ်နေရေးစရိတ်အရ "ငွေ" လိုအပ်ပါတယ်။ စာအုပ်ရောင်းရငွေတို့၊ စာမူခတို့က နေ့စဉ်ရနိုင်တာ မဟုတ်ဘူး။ ကိုယ်ရေးနိုင်သလောက်ရေး ပြီးရင် စာတိုက်ရုံးပို့၊ စာတိုက်က သဘေယမကျရင် ပယ်၊ အဲ့တော့ ပြန်ပြင်ရေးကနေ သံသရာလည်နေကြပါတယ်။

အဲ့ဒီအတွက် ယခု မြတို့ရဲ့ SarPhat Applicationလေးက လစဉ်လတိုင်း Top-10 Chart Of The Month အစီအစဉ်လေး လုပ်ဆောင်ပေးနေတာက မြတို့လို စာရေးသူတွေအတွက် ပျော်ရွှင်ကြည်နူးမှုတွေအပြင် တစ်ဖက်တစ်လမ်းကနေ စာရေးရင်းနဲ့ ဝင်ငွေလည်း ရရှိနိုင်သေးတာက SarPhatရဲ့ ထူးခြားချက်လေးပေါ့ရှင်။

? မြတို့လို စာရေးသူလေးတွေအတွက် အဓိကကျပြီး အလိုအပ်ဆုံးအချက်လေးတွေကို ဆရာချမ်းမြေ့ဝင်းက ထောက်ပြသွားခဲ့ပါသေးတယ်ရှင်။ အဲ့တာကတော့ စာကို နေ့တိုင်းဖတ်၊ နေ့တိုင်းရေး နေရပါမယ်။ "အလုပ်လုပ်တဲ့ နာရီများလာတာနဲ့အမျှ Speedက တက်လာ/မြန်လာပါလိမ့်မယ်" လို့ ဆရာက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဆရာချမ်းမြေ့ဝင်းဆိုရင် "တစ်နေ့ကို (၃/၄)နာရီ စာရေးပါတယ်" တဲ့။

စာရေးဆရာဆိုတာ စာကို အမြဲရေးနေရမယ်။ ရေးနေတုန်းမှာ အပေါ်ကရေးပြီးသားစာတွေကို ပြန်မဖတ်ပါနဲ့။ ပြီးအောင်သာ အရင်ရေးပါ။ ပြီးမှ Perfectဖြစ်အောင် ပြန်ပြင်ပါ။ ဒါ့အပြင် စာရေးဆရာတစ်ယောက်က အမြဲတမ်း ပြောနေမှ ရမယ်။ စကားပေါမှကို ဖြစ်မယ်။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုရင် စာပေဟောပြောပွဲတွေ ဟောပြောရပြီဆိုရင် တိုတိုပြတ်ပြတ် ပြောလို့ မဖြစ်ပါဘူး။ သူ့အကြောင်းအရာ အချက်အလက်၊ ကိုးကားချက်၊ မိမိအတွေ့အကြုံလေးတွေနဲ့ ရောနှောပေါင်းစပ်ပြီး ပြောကြားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်ရှင်။

? ဒီလိုပါပဲ ကိုယ်က မူပိုင်စာတွေ ရေးရင်ကနေ ဘာသာပြန်ခြင်းအဆင့်ကို တက်လှမ်းတော့မယ်ဆိုရင်လည်း အရင်ဆုံး သူများနိုင်ငံရဲ့ Popular Cultureကို နားလည်နေရပါမယ်။ အဲ့လို နားလည်နိုင်ဖို့ သူများနိုင်ငံရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေကို သိချင်ရင် သူတို့နိုင်ငံရဲ့ ဇာတ်ကား၊ သီချင်း၊ ရှိုးပွဲတွေကို ကြည့်ရှုနားဆင်ကြရပါမယ်။ အဲ့လိုတွေ နားလည်ပြီ ဘာသာပြန်တော့မယ်ဆိုရင် အချိန်ကာလအားဖြင့် ဥပမာ "စာမျက်နှာ (690)ပါရှိသော စာအုပ်တစ်အုပ်ကို ဘာသာပြန်မယ်ဆိုရင် တစ်နှစ်ဆိုတဲ့ အချိန်ကာလက များလွန်းပါတယ်။ (၁)လခွဲကနေ (၃)လအတွင်းမှာ အပြီးပြန်နိုင်ရပါမယ်" တဲ့ရှင်။

? ကိုယ်က စာရေးဆရာတစ်ယောက်ဖြစ်နေပြီ စာမူတွေလည်း အများကြီး ရေးပြီးလို့ စာအုပ်ထုတ်ဝေတော့မယ်ဆိုရင် ပထမဦးဆုံး စာတိုက်ကို ပြရမယ်။ စာတိုက်ကနေတစ်ဆင့် ထုတ်ဝေသူကို ပြရပါမယ်။ ထုတ်ဝေသူက ထုတ်ခွင့်ပေးလိုက်ပြီဆိုမှ ထုတ်ဝေဖြန့်ချီလို့ ရပါမယ်တဲ့ရှင်။ အဲ့လိုတွေမှ မလုပ်ချင်ဘူးဆိုရင်တေညဘ ကိုယ်တိုင် ပိုက်ဆံစိုက်ပြီး ထုတ်ဝေမှ ရပါမယ်လို့လည်း စာအုပ်ထုတ်ဝေမယ့် လက်သစ်စာရေးဆရာလေးတွေအတွက် စကားလက်ဆောင် ပေးသွားပါသေးတယ်ရှင်။

ဆရာချမ်းမြေ့ဝင်းနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနေခဲ့တဲ့ Record Videoလေးကို ကြည်ရှုလိုသူများအတွက် SarPhatရဲ့ YouTube Linkလေး ချပေးလိုက်ပါတယ်ရှင်။

https://youtu.be/vqwTm_RZ79Q?si=rnzyeW94kEcPdCNn

စာဖတ်သူများအားလုံးကို ချစ်ခင်လေးစား ကျေးဇူးတင်လျက်.....

✍️ မြ (စံကားဝါမြေ)

#SarPhat
#Mya_Kyaukpadaung
25.6.2024(Tuesday)