"Dopamine: The Feel-Good Neurotransmitter and the Dopamine Strike"

ဒိုပါမင်း (Dopamine) ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက်ထဲမှာရှိတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတစ်မျိုးပါ။ ကျွန်တော်တို့ ပျော်ရွှင်တဲ့အခါ၊ စိတ်လှုပ်ရှားစရာကောင်းတဲ့ အရာတစ်ခုခုကို လုပ်တဲ့အခါမှာ ဒိုပါမင်းဓာတ် ထွက်လာပါတယ်။ ဒိုပါမင်းဓာတ်က ကျွန်တော်တို့ကို ပိုပြီးပျော်ရွှင်စေပြီးတော့ အရာတစ်ခုကို ထပ်ခါထပ်ခါ လုပ်ချင်စိတ် ဖြစ်စေပါတယ်။

The Role of Dopamine

ဒိုပါမင်းက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်ချက်တွေမှာ အရေးကြီးတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ပါတယ်။

• Pleasure and Satisfaction

ဒိုပါမင်းက ကျွန်တော်တို့ကို ပျော်ရွှင်စေပြီး စိတ်ကျေနပ်မှု ခံစားရစေပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အောင်မြင်မှုတစ်ခုခု ရတဲ့အခါ၊ ချစ်ရတဲ့သူနဲ့ အတူရှိတဲ့အခါမျိုးမှာ ဒိုပါမင်းဓာတ် ထွက်လာပါတယ်။

• Motivation and Focus

ဒိုပါမင်းက ကျွန်တော်တို့ကို တစ်ခုခုကို လုပ်ဖို့ လှုံ့ဆော်ပေးပြီး အဲဒီအရာကို အာရုံစူးစိုက်နိုင်အောင် ကူညီပေးပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ အလုပ်တစ်ခုကို အာရုံစိုက်ပြီး လုပ်နိုင်ဖို့အတွက် ဒိုပါမင်းဓာတ်က အရေးပါ ပါတယ်။

• Memory and Learning

ဒိုပါမင်းက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မှတ်ဉာဏ်နဲ့ သင်ယူမှုမှာလည်း အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ပါတယ်။ အရာတစ်ခုကို သင်ယူတဲ့အခါ ဒိုပါမင်းဓာတ် ထွက်လာပြီး အဲဒီအရာကို ပိုပြီးမှတ်မိစေပါတယ်။

• Movement

ဒိုပါမင်းက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ movement ကိုလည်း ထိန်းချုပ်ပေးပါတယ်။ ဒိုပါမင်းဓာတ် နည်းသွားရင် လှုပ်ရှားမှုတွေ နှေးကွေးသွားနိုင်ပါတယ်။

• Dopamine and Health

ဒိုပါမင်းဓာတ်က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကျန်းမာရေးအတွက် အရေးပါတယ်။ ဒိုပါမင်းဓာတ် နည်းသွားရင် စိတ်ကျရောဂါ (depression)၊ Parkinson's disease (ပါကင်ဆန်ရောဂါ)နဲ့ အခြား ရောဂါတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒိုပါမင်းဓာတ် များလွန်းနေရင်လည်း စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

• The Dopamine Strike

"Dopamine strike" ဆိုတာ ဒိုပါမင်းဓာတ် ထွက်လာစေတဲ့ အရာတွေကို ရုတ်တရက် ရှောင်ရှားခြင်းကို ဆိုပါတယ်။ ဥပမာ - လူမှုကွန်ရက် အသုံးပြုခြင်း၊ ဗီဒီယိုဂိမ်း ကစားခြင်း၊ အချိုစာစားခြင်း စတာတွေကို ခဏတာ ရပ်တန့်လိုက်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလို လုပ်ခြင်းက ဦးနှောက်ကို အနားရစေပြီး ဒိုပါမင်းရဲ့ ထိခိုက်လွယ်ရှမှုကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်စေနိုင်တယ်လို့ ယုံကြည်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် "Dopamine strike" ရဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သိပ္ပံနည်းကျ သက်သေအထောက်အထား အများကြီး မရှိသေးပါဘူး။

• How to Boost Dopamine

ဒိုပါမင်းဓာတ်ကို မြှင့်တင်ဖို့အတွက် နည်းလမ်းအမျိုးမျိုး ရှိပါတယ်။

1. Exercise
လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းကလည်း ဒိုပါမင်းဓာတ် ထွက်လာစေပါတယ်။

2. Get Enough Sleep
အိပ်ရေးဝဝ အိပ်ခြင်းက ဒိုပါမင်းဓာတ်ကို ထိန်းညှိပေးပါတယ်။

3. Eat a Healthy Diet
ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တဲ့ အစားအစာတွေကို စားခြင်းက ဒိုပါမင်းဓာတ်ကို မြှင့်တင်ပေးပါတယ်။

4. Reduce Stress

စိတ်ဖိစီးမှု များခြင်းက ဒိုပါမင်းဓာတ်ကို လျော့ကျစေပါတယ်။ ဒါကြောင့် စိတ်ဖိစီးမှုကို လျှော့ချဖို့ နည်းလမ်းတွေကို ရှာဖွေသင့်ပါတယ်။

5. Find a Hobby

ကိုယ်ကြိုက်နှစ်သက်တဲ့ ဝါသနာတစ်ခုကို လုပ်ခြင်းက ဒိုပါမင်းဓာတ်ကို မြှင့်တင်ပေးပါတယ်။ စာဖတ်တာတို့ဘာတို့ပေါ့…

ဒိုပါမင်း(Dopamine)ဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအတွက် အရေးပါတဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတစ်မျိုးပါ။ ဒိုပါမင်းဓာတ်ကို ထိန်းညှိနိုင်မယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေနိုင်ပါတယ်။…